Sus la vida e l’òbra d’Alexandre Deulofeu.

Après fòrça temps molt de temps de reflexió, solament l’amabla insisténcia de Brauli Tamarit a atengut que m’ausèsse a escriure aquestes comentaris. Vertat es, d’autra banda, que las estimulantas teorias de Deulofeu sus l’evolucion ciclica dels empèris e civilizacions e sustot la sieuna exemplara, generosa e compromesa vida, animan a far conéisser una personalitat tan completa.

Las miás coneissenças d’istòria son fòrça limitadas coma per poder realizar de forma adequada aqueste trabalh, mas m’a resultat fòrça atractiu que, del temps que la majoritat d’istorians nos explican coma creson que passèron los faches e la siá vision de las causas, Deulofeu, per contra, nos explica, d’una forma matematica, coma serà lo futur, mas pas de forma determinista mas en afirmant qu’en explicant lo procès podèm intervenir per evitar las consequéncias destructivas que patiguèrem ja en los eveniments passats.

Deulofeu nos explica que, en l’istòria, los empèris an una durada entre cinc e sièis sègles e lo passatge inevitable d’un a l’autre se fa amb guèrras, mòrt e destruccion, mas podèm aténher, amb la nòstra intelligéncia, que lo transit al pròche empèri pòsca èsser pacific e democratic. Preveire la desintegracion o l’esfondrament d’una nacion poderosa, —coma prevegèt ja Deulofeu amb l’Union Sovietica—, pòt estalviar fòrça vidas e calamitats.

Fins ara aquestas teorias podián èsser mai o mens interessantas mas, dempuèi la bomba atomica, se fasèm pas aquestes cambiaments de forma sensada, podèm nos extinguir coma espècia umana. L’acumulacion d’armament atomic, quimic e biologic nos obliga a èsser extrèmament prudents en los cambiaments socials ja que, coma nos explican los expèrts, lo perilh d’olocaust nuclear es cada còp màger.

Mas las teorias son solament de teorias e las bibliotècas son farcidas de libres que parlan de coma melhorar. Fa ja de milièrs d’ans que se nos explica aqueste principi de sabença tan sensat e important coma pauc practicat de «pas far als autres çò que vòles pas que te fagan a tu». Es la practica, la vida, e pas la teoria, çò que nos fa devenir personas e, en aqueste sens, Deulofeu es un grand mèstre.

Pas totes se veson obligats per las circonstàncias a escuélher entre èsser eròis o criminales, mas se te pertòca, se vei la tiá vertadièra valor de la persona. A Deulofeu li pertoquèt èsser cònsol accidental, d’ideologia republicana, de la vila de Figueres quand debanèt lo còp facciós del criminal Franco. Utilizèt lo sieu poder per salvar de vidas menaçadas per èsser de drechas. Cap de teoria justifica una tuada, e la justícia e la revenja son incompatibles. Risquèt la siá vida per defendre las dels autres e se vei aicí la siá enòrma valor morala. Qual salva una vida, salva l’umanitat, coma ditz lo provèrbi. Deulofeu nos explica non solament l’origina del romanic en Catalonha e lo futur que nos espèra mas que, de mai de mai, nos donèt un magnific exemple de vida. Es per aquò fòrça necessari lo far conéisser.

Una forta abraçada,

Pepe Beúnza. Objector de consciéncia en 1971.
Caldes de Montbui, dimècres, 29 de julhet del 2009.