El Punt, 22 de febrièr del 2003.
Activitats: Centenari d’Alexandre Deulofeu.
El centenari d’Alexandre Deulofeu permet de recuperar de l’oblit aqueste grand istorian.
La situacion mondiala actuala certifica las teorias qu’el ja defendèt fa quaranta ans.
Josep Puigbert. / Figueres.
Un autre integrant de la generacion d’illustres de Figueres que naissèron a la debuta del sègle passat, Alexandre Deulofeu, foguèt remembrat dijòus a Figueres en un acte institucional en motiu del centenari de la siá naissença. Se faguèt omenatge a la figura d’aqueste grand personatge —istorian, farmacian e ex-cònsol— que fasiá part del patrimòni uman empordanés mas qu’en vida e mai enlà de la «comarca», aital com passèt a autres contemporanèus sieus, òm neguèt la reconeissença.
L’importància d’Alexandre Deulofeu en qualitat d’istorian e persona se faguèt pro evidenta escotant los participants que assistèron en l’acte: Josep Maria Bernils —cronista de la ciutat—, Enric Pujol —istorian—, Eduard Puig Vayreda —president de l’Institut d’Estudis Empordanesos— e Juli Gutièrrez —istorian e rèire-filh de l’onorat—. Totes els, a mai del cònsol, Joan Armangué, que presentèt e clauguèt l’omenatge, parlèt de las facietas mai conegudas de Deulofeu, mas, sustot, la siá transcendéncia foguèt demostrada pel fait que lo salon de sessions de la Comuna s’emplenèt de personas que l’avián conegut. La singularitat del personatge, pasmens, fa que valga la pena que se recupere per aquels que lo coneissèron pas per que, coma diguèt lo sieu rèire-filh, que es estat un dels principals especialistas de la siá òbra, «es un actiu formidable que Figueres e l’Empordà deurián pas laissar pèrdre». Mas Deulofeu, coma passèt a autres illustres de Figueres, foguèt oblidat pels cercles intellectuals del país. «En Barcelona òm prenguèt pas jamai en compte las siás teorias per que totes los personatges de l’Empordà los consideravan capricioses e tocats per la tramontana. Lo soscament de Deulofeu èra incomòde per l’Acadèmia», diguèt Puig Vayreda. Mas lo temps li a balhat la rason e se son complidas qualques circonstàncias istoricas que prevguèt —lo desmembrament de l’URSS o la derrota d’Alemanha en la Segonda Guèrra Mondiala e la siá reaparicion fins a èsser pèça clau de l’Euròpa actuala— e qu’expliquè en la siá òbra principala: La matemàtica de la història (La matematica de l’istòria). «L’istòria s’es renduda a Deulofeu, mas lo país lo manten en l’oblit sens cap de motiu qu’o justifique», diguèt Gutiérrez. Abans, Pujol lo situèt entre los istorians mai remirables del sègle XX per que foguèt dels paucs que «cultivèt la filosofia de l’istòria».
(Publicada a «El Punt» lo jorn 22 de febrièr del 2003). © Portal Gironí d’Història i Genealogia (www.bohigas.com).