Alexandre Deulofeu, biografia

Alexandre Deulofeu i Torres (L’Armentera, 1903 – Figueres, 1978) es un politic catalan e un filosòf de l’istòria qu’escriguèt sus cò qu’el nommèt «Matematica de l’istòria», una teoria ciclica sus l’evolucion de las civilizacions.

Alexandre Deulofeu nasquèt a l’Armentera lo 20 de setembre de 1903, ont lo sieu paire èra farmacian. A tres ans, anèt viure a Sant Pere Pescador e aprèp nòu ans se desplacèt a Figueres. Estudièt e obtenguèt lo bachelierat al licèu Ramon Muntaner e a Barcelona faguèt los estudis universitaris de farmacia e sciéncias quimicas a Madrid, e acabèt aquela filìera a Barcelona. Quand tornèt a Figueres ganhèt lo concors a cadièra e faguèt de professor al licèu de Figueres, e comencet una estapa d’intensa activitat politica, primièr en qualitat de dirigent de la Joventut Nacionalista Republicana d’Empordan e aprèp en qualitat de regidor per ERC. Cònsol accidental de Figueres pendent la Guèrra Civila, evitèt d’afrontaments, de sacatges e de persecucions dins aquela vila. Foguèt mobilizat en qualitat de sanitari al front. S’exilièt lo 5 de febrièr del 1939 amb la retirada republicana en França. Pendent l’exili faguèt mantun ofici: mèstre de matèrias diferentas, musician violonista e saxofonista en diferents grops de musica de recreança e classics, pagés experimental e creator de plantacions sens tèrra amb de solucions liquidas de la siá invencion, obrièr de fabrica, maçon, escrivan, poèta, e causas autras. Faguèt amistat amb Francesc Pujols e Salvador Dalí. Tornèt de l’exili lo 22 de genièr de 1947 e se consacrèt a la farmacia, a contunhar las siás investigacions e a escriure. Moriguèt a Figueres lo 27 de decembre de 1978, e laissèt sens la finalizar la version espandida de la siá òbra granda entitolada «La matematica de l’istòria».

Afirmèt que las civilizacions e los empèris passan per unes cicles equivalents als cicles naturals dels èssers vius. Cada civilizacion pòt arribar a complir, al minim, tres cicles de 1 700 ans cadun. Compreses dins las civilzacions, los empèris an una durada mejana de 550 ans. Afirmèt que mejançant la coneissença de la natura dels cicles se pòdon evitar las guèrras, consideradas que son pas necessàrias, fasent que los processes devenan pacifics. Tanben diguèt que l’umanitat poirà èsser capabla, se los coneis, d’alterar sos pròpris cicles, e qu’aquela deu tendre a s’organizar jos la forma d’una confederacion universala de pòbles liures.

L’enonciat de la lei matematica que, segon el, determina l’evolucion dels pòbles se resumís en los punts seguents (capítol III de «La Matematica de l’istòria» en catalan, edicion de 1967):

1. Totes los pòbles passan per d’epòcas de grand fraccionament demografic, alternadas amb d’autras epòcas de granda unificacion o epòcas imperialistas.
2. Las epòcas de grand fraccionament an una durada de sièis sègles e mièg. Las epòcas de granda unificacion an una durada de dètz sègles e mièg. Lo cicle evolutiu compren, doncas, dètz-e-sèt sègles.
3. Pendent aquel procès evolutiu los pòbles passan per de fasas perfièchament establidas per arribar, a la fin del cicle, a ocupar la meteissa posicion qu’al sieu començament.
4. Lo cicle evolutiu compren totes los òrdres de l’activitat umana, es a dire que devèm considerar, en mai d’un cicle politic, un cicle social, artistic, filosofic, scientific…
5. Totes los pòbles seguisson la mateissa evolucion, mas aquela demòra avançada o endarrierida segon la posicion geografica de cada país.
6. La fòrça creatritz es pas la meteissa per totes los pòbles. Per cada cicle i a una zòna d’intensitat creatritz maximala, aquela zòna se desplaça d’un cicle al seguent dins lo meteis sens que lo procès genèra. Aquel avança en Euròpa, de l’Orient devèrs l’Occident mediterranèu e passa aprèp de la peninsula Iberica a Gàllia, contunha a las illas Britanicas, seguís a travèrs dels pòbles germanics e arriba finalament als pòbles nordics e eslaus.
7. Los nuclèus imperialistas que donan luòc a las epòcas de granda unificacion politica seguisson de procèsses biologics perfièches, identics entre eles e amb una longevitat que dura de cinc a sièis sègles.
8. La transformacion dels regims politics e socials se realiza pas segon una linha constanta ascendenta o descendenta, mas mejançant d’avençadas e de reculadas alternativament, los unes mai intenses que los autres, e aquò dona lo resultat d’una linha copada. La resultanta d’aquela linha equival a una avançada dins un sentit determinat. Es çò que se nomma «Lei de las doas cambadas endavant e una enrèire».

La siá pensada es en relacion amb las idèas d’Oswald Spengler e d’Arnold J. Toynbee, que tanben enoncièron de teorias sus lo caractèr ciclic de las civilizacions, mas sens arribar a la mesura matematica mai precisa qu’expausa Deulofeu.

Pendent lo sieu exili e tanben amb posterioritat, Deulofeu percorreguèt mantun musèu, temple e monument de diferents païses ont, entre autras conclusions, deduguèt d’aver rescontrat l’origina de l’art romanic pendent lo sègle IX entre Empordan e Rosselhon, qu’èra l’origina de çò qu’el nommava lo segond cicle de la civilizacion europèa occidentala, aprèp lo primièr cicle.